Nu.nl: Wachten op bepalende examenuitslag: 'Als ouder was ik zó zenuwachtig'

De meeste leerlingen die eindexamen hebben gedaan in het eerste tijdvak horen deze donderdag of ze geslaagd zijn. De uitslag afwachten is heel spannend. Hoe hou je die zenuwen van jou en je kind onder controle? "Vecht er niet tegen."

Wachten op het telefoontje of je kind wel of niet geslaagd is kan verschrikkelijk zijn. "Ik wist niet dat ik als ouder zo zenuwachtig zou zijn", schrijft lezer Angela aan NU.nl. Ook lezer Esther merkt het. "Er is bij mij meer spanning dan bij mijn zoon."

Het is heel logisch dat je als ouder ook gespannen bent, benadrukt orthopedagoog-generalist en kinderpsycholoog Daniëlle Goedhart-Bax. Het helpt ook niet om tegen die spanning te vechten. "Dan wordt het een soort roze olifant waar je niet aan wil denken, maar juist wel aan denkt."

Ook gezinstherapeut Sabine Hooijer zegt dat zenuwen wegdrukken niet helpt. "Je voelt ze toch wel. Je mag dan ook zeker benoemen dat je het spannend vindt." Maar delen dat jij ook nerveus bent, is iets anders dan een waterval aan emoties over je kind uitstorten. "Voor een kind ben jij de steunpilaar. Ga met je eigen spanning naar iemand anders toe, zoals je partner."

Jongeren voelen namelijk haarfijn aan dat je het als ouder ook spannend vindt, zegt zowel Hooijer als Goedhart-Bax. "Het probleem van de ouder moet nooit het probleem van het kind zijn", zegt Hooijer. Als jij zelf als een kip zonder kop rondloopt, werkt dat besmettelijk, vult Goedhart-Bax aan. "Probeert rust te bewaren."

Ontdek wat je kind nodig heeft

Maar hoe doe je dat? "Ieder kind vindt betrokkenheid wel fijn", zegt Goedhart-Bax. "Vraag bijvoorbeeld hoe laat er gebeld wordt. Het is een soort gebaar dat je samen kunt wachten. Maar als een jongere dat niet wil, blijf er dan niet op hameren."

Als een kind je hulp wil, hoor je dat namelijk vanzelf wel, zeggen de experts. "Hou het luchtig en vraag aan het begin van de dag hoe het gaat", zegt Hooijer. "Zet je kind voorop in het gesprek. Maak de toon niet te zwaar en begin niet met moeilijke vragen. Volg in plaats daarvan het verhaal van je kind. Je wil het niet heftiger maken dan het is."

Misschien heeft je kind wel helemaal nergens last van. Niet alle kinderen zijn even zenuwachtig. Als je je er dan te veel mee gaat bemoeien, zorg je juist voor meer spanning of afstand. "Dan gaat je kind bijvoorbeeld alleen op zijn kamer zitten, terwijl het dat eigenlijk niet wil", zegt Hooijer.

Heb je zelf juist examen gedaan en een ouder die zich er veel mee bemoeit? Probeer het dan te zeggen. "Je hoeft geen rekening te houden met de zenuwen van je ouders, je hebt al genoeg aan jezelf", zegt Hooijer. "Peil bij jezelf waar je zin in hebt en zeg het als je iets er niet bij kan hebben."

Zo hou je die uren wachten vol

Je kunt niet anders dan die uren uitzitten totdat je de uitslag weet. Maar je kunt er wel voor zorgen dat het dragelijker wordt. Meerdere NU.nl-lezers vertelden hoe zij dat aanpakken. Zo blijven ouders thuis en zorgen ze voor afleiding, bijvoorbeeld met spelletjes.

Dat helpt volgens Goedhart-Bax om rustig te blijven op een spannend moment. De kinderpsycholoog adviseert om voor een activiteit te kiezen waarbij je je hoofd en handen nodig hebt, zoals het spel Twister. Als je iets met je hoofd doet, ervaar je namelijk nog steeds fysieke onrust. En als je iets met je lijf doet, ervaar je nog steeds mentale onrust. Een activiteit waarbij je je handen én je hoofd gebruikt, leidt zowel je hoofd als lichaam af.

"Al teken je al jaren niet meer: maak een tekening", geeft Goedhart-Bax als voorbeeld. "Of bak een taart. Dan heb je gelijk iets leuks om uit te delen."

Andere lezers adviseren om de tijd voor je gevoel sneller te laten verlopen. "Wij gaan samen buiten de deur ontbijten. Eenmaal thuis is de ochtend al bijna voorbij", tipt lezer Margo. De zoon van lezer Hugo slaapt graag uit. "Bij voorkeur ligt hij tot 12 uur in zijn bed. We zullen hem deze ochtend maar even lekker laten liggen."

Het kan ook helpen de dag zoveel mogelijk als een 'normale dag' door te brengen. Meerdere lezers doen dit. Juist bij spannende gebeurtenissen is het goed routine aan te houden, zegt Goedhart-Bax. "Wandel je om 8 uur 's ochtends met de hond? Blijf dat lekker doen", zegt ze. "Vasthouden aan je ritme geeft je houvast en steun."

Vieren of samen balen

Hopelijk krijgt je kind 's middags het verlossende telefoontje dat het diploma binnen is en kun je het vieren. Maar als je kind gezakt is, hoef je volgens Goedhart-Bax de gevoelens van jou of je kind niet weg te poetsen. "Het zou heel gek zijn als je dan niet teleurgesteld of verdrietig bent. Je kind heeft ergens hard aan gewerkt en dat niet gehaald."

"Ik zou allereerst samen balen", zegt Goedhart-Bax. "Gelijk met oplossingen komen is irritant. Je wil dat er ruimte is om je rot te voelen. Als jullie gekalmeerd zijn, kun je weer vooruitkijken en nadenken over eventuele herkansingen en het volgende jaar. Maar laat ongeacht de uitkomst zien dat je trots bent. Het gaat om het proces."

Dit artikel is gepubliceerd door Nu.nl op: 12 juni 2025